Heel wat theatergezelschappen in de vrije tijd hebben het statuut van vzw. Op deze pagina verzamelen we informatie die voor hen belangrijk kan zijn.
De feitelijke vereniging is eenvoudiger te hanteren dan de VZW en vergt minder formaliteiten en kosten. Het risico voor de individuele leden is hoger, doordat zij met hun privévermogen instaan en aansprakelijk zijn voor de verplichtingen en aansprakelijkheden van de vereniging. De VZW heeft rechtspersoonlijkheid en dus is de rechtspersoon zelf aansprakelijk voor haar activiteiten en verbintenissen.
Klik hier voor meer informatie over de feitelijke vereniging en het verschil met een VZW.
Bron: Vlaams Studie- en Documentatiecentrum voor vzw's (VSDC)
Tegen 2024 moeten de statuten van je vzw worden aangepast aan de nieuwe vzw-wetgeving. Wat er precies in die nieuwe wetgeving staat, wat verandert t.o.v. de vorige wetgeving, vatten we hier voor je samen.
Tegen 2024 moeten de statuten van je vzw worden aangepast aan de nieuwe vzw-wetgeving. Wat er precies in die nieuwe wetgeving staat, wat verandert t.o.v. de vorige wetgeving, vatten we hier voor je samen.
Nieuwe definitie
(In ’t kort): een vzw is een overeenkomst tussen leden, streeft een belangeloos doel na en mag geen vermogensvoordeel uitkeren behalve aan dat belangeloos doel.
Winst mag, maar geen winstuitkering of vermogensvoordeel
Verenigingen mogen alle activiteiten verrichten, van welke aard dan ook. Dus ook commerciële activiteiten. Men mag winst maken, maar enkel in functie van het belangeloos doel van de vereniging. De fiscale regelgeving vereist nog altijd dat de ‘commerciële’ activiteiten een bijkomstig karakter hebben om onder de rechtspersonenbelasting te blijven ressorteren, zo niet zal de vereniging onder de vennootschapsbelasting vallen.
‘Maatschappelijk doel’ wordt ‘belangeloos doel’
De statuten moeten een precieze omschrijving geven van het belangeloos doel dat de vzw nastreeft en op welke wijze het belangeloos doel nagestreefd wordt. Vage doelstellingen zijn uit den boze.
Je kan met 2 een vzw oprichten
Volgens de oude wet moest je met minstens 3 zijn om een vzw op te richten. Deze voorwaarde vervalt in de nieuwe wet zodat 2 personen volstaan. Het bestuur moet wel uit 3 personen bestaan, natuurlijke of rechtspersonen, tenzij er uiteraard slechts twee leden zijn.
Algemene vergadering en Bestuur kunnen evenveel leden tellen
De Algemene Vergadering moet niet langer uit meer leden bestaan dan het Bestuur. (In het kader van goed bestuur en gezonde controle is het evenwel toch aan te raden.)
Oproepingstermijn Algemene Vergadering wordt verlengd van 8 naar 15 dagen
Om te kunnen beslissen over een statutenwijziging moeten ten minste 2/3de van de leden aanwezig of vertegenwoordigd zijn. Hiervan moet 2/3de akkoord gaan. Indien geen 2/3de van de leden vertegenwoordigd is, moet er een tweede bijeenroeping volgen, minstens 15 dagen later. Deze algemene vergadering kan op geldige wijze beslissen, ongeacht het aantal vertegenwoordigde leden. Als het gaat om een statutenwijziging die betrekking heeft op het belangeloos doel van de vzw, is 4/5de van de stemmen nodig.
‘Raad van Bestuur’ wordt ‘bestuursorgaan’ of ‘het bestuur’
De wet bevat de mogelijkheid dat bestuurders andere bestuurders coöpteren, wanneer een mandaat komt open te staan voor het einde van dat mandaat.
Bij éénparigheid van stemmen kan er schriftelijk beslist worden en hoeven de bestuurders niet meer fysiek samen te komen. De verslagen van het bestuur worden ondertekend door de voorzitter en de bestuurders die erom verzoeken.
Dagelijks bestuur krijgt een duidelijkere opdracht
Het dagelijks bestuur omvat:
Nieuwe (duidelijkere) bepalingen rond aansprakelijkheid bestuurders
Elke bestuurder is aansprakelijk voor ‘fouten begaan in de uitoefening van hun opdracht’. Ze zijn volgens de nieuwe vzw-wetgeving evenwel slechts aansprakelijk voor beslissingen, daden of gedragingen die zich buiten de marge bevinden waarbinnen bestuurders redelijkerwijze van mening kunnen verschillen. Deze aansprakelijkheid wordt beperkt, wanneer het over lichte fout of onachtzaamheid van de bestuurder gaat, tot:
De maximale bedragen gelden voor alle bedoelde personen samen, ongeacht het aantal eisers of vorderingen.
Maakte de bestuurder echter een zware fout, dan is hij onbeperkt aansprakelijk.
Onderscheid ‘grote’ en ‘kleine vzw’s’ wijzigt naar: ‘kleine vzw’s’, ‘micro vzw’s’ en ‘Andere dan kleine en micro vzw’s’
Dit is vooral van belang voor het soort boekhouding dat men moet voeren.
Micro vzw’s:
Kleine vzw’s:
Andere dan kleine vzw’s’:
Kleine vzw’s kunnen hun jaarrekening opmaken volgens een vereenvoudigd model.
Andere dan kleine vzw’s dienen hun jaarrekening in bij de Nationale Bank en moeten één of meer commissarissen belasten met de controle van de financiële toestand.
(Er is nog een aanvulling in de maak op de nieuwe vzw-wet. Zo zouden alle vzw’s hun jaarrekening moeten indienen bij de Nationale Bank…)
Bepalingen rond vertegenwoordiging vzw naar derden
Het bestuursorgaan vertegenwoordigt de vzw (ook in rechte). De statuten kunnen aan één of meer bestuurders de bevoegdheid verlenen om de vzw alleen of gezamenlijk te vertegenwoordigen.
Dit betekent dat een medewerker niet zomaar de vzw kan vertegenwoordigen. Het bestuursorgaan zal voor die medewerker een volmacht moeten opmaken.
Verplichte registratie UBO
Vzw’s zijn vanaf nu verplicht om hun uiteindelijke begunstigden (Ultimate Beneficial Owner) te registreren in het daarvoor voorziene UBO-register.
‘Huishoudelijk reglement’ wordt ‘intern reglement’
Het bestuursorgaan kan een intern reglement uitvaardigen mits statutaire machtiging. Het intern reglement en elke wijziging daarvan moet aan de leden worden meegedeeld. De statuten bevatten een verwijzing naar de laatste goedgekeurde versie van het intern reglement.
Opnemen van het gewest waar de zetel van de vzw staat in je statuten
De statuten moeten het gewest bepalen waarin de zetel van de rechtspersoon is gevestigd. Als men verhuist naar een ander gewest, is een statutenwijziging nodig.
Aanpassingen aan de openbaarmakingsformaliteiten
Op de griffie van de ondernemingsrechtbank van de zetel van de vzw, wordt voor iedere rechtspersoon een dossier gehouden (verenigingsdossier). De vzw wordt ook ingeschreven in het rechtspersonenregister, onderdeel van de Kruispuntbank van ondernemingen.
Als vzw ben je ook verplicht bepaalde vermeldingen op te nemen. Zo moeten alle akten, facturen, aankondigingen, bekendmakingen, brieven, orders, websites en andere stukken, al dan niet in elektronische vorm, uitgaande van de vzw de volgende gegevens vermelden:
Tegen 2024 moeten de statuten van je vzw worden aangepast aan de nieuwe vzw-wetgeving. Hieronder vind je twee voorbeelden waarop je je kan baseren. (Een van een vzw zonder zaal en een van een vzw met een eigen zaal.) Deze voorbeelden zijn volledig in overeenstemming met de nieuwe vzw-wetgeving.
Heb je meer specifieke info nodig? Dan kan je contact opnemen met Scwitch, een coöperatieve die socioculturele organisaties ondersteunt in hun zakelijk beheer. (Let wel: de dienstverlening van Scwitch is niet altijd gratis!)
Door de wet van 18 september 2017 tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme, worden alle rechtspersonen verplicht om hun ‘uiteindelijk begunstigden’ (‘Ultimate Beneficial Owner’ of UBO) te registreren. De wet is bedoeld om te voorkomen dat personen met slechte bedoelingen zich verschuilen achter een onderneming, stichting of andere juridische entiteit. De ‘uiteindelijk begunstigden’ zijn alle personen ten voordele van wie een verrichting wordt gedaan of een zakelijke relatie wordt aangegaan of die de uiteindelijke eigenaar of bezitter zijn.
Sinds 31 maart 2019 zijn vennootschappen en verenigingen verplicht om hun UBO’s (‘Ultimate Beneficial Owners’, oftewel ‘Uiteindelijk begunstigden’) te registreren in het nationale UBO-register.
Het blijft echter niet bij een eenmalige registratie: jaarlijks moet de informatie over de uiteindelijk begunstigden in het register bevestigd worden. Ook moet elke verandering over een uiteindelijk begunstigde uiterlijk één maand later in het UBO-register worden ingeschreven. De UBO’s moeten dus worden bevestigd binnen de 12 maanden na elke wijziging. Om dit niet te vergeten, is een waarschuwingssysteem opgezet in het online platform van het UBO-register: één maand voor het verstrijken van de termijn krijgen de wettelijke vertegenwoordigers van de vereniging een herinnering.
Speciaal voor lokale verenigingen maakte de sociale coöperatie Scwitch een aangepaste online toelichting bij die wet
