Het Pleidooi: Kill your darlings
Monday 16 Jun 2025
Liza Renders
In dit pleidooi pleit Liza Renders ervoor om pauzes voorgoed naar de strafbank te verbannen. En vooral: om eindelijk ten volle te beseffen dat schrijven schrappen is.
“Ik heb niet op mijn klok gekeken.”
Het is een schoon compliment, op z’n Belgisch dan, ingetogen. Het betekent dat ik me niet heb verveeld. Het betekent ook dat ik helemaal in het verhaal zat, op het puntje van mijn stoel de voorstelling beleefde. Zalig. Maar het staat ook in schril contrast met de vele voorstellingen waar ik wél op mijn klok kijk (of eerlijker: op mijn klok zou willen kijken, maar het niet goed durf).
Ik kijk op mijn klok wanneer ik tot vijf maal toe denk: “Ha, dat zal de laatste scène zijn”. Ik kijk op mijn klok als het plot te doorzichtig is en er al te letterlijk een moraal wordt meegedeeld. Ik spiek ook hoe laat het is als de acteerskills te wensen overlaten. Het is erg moeilijk om je te verliezen in het plot als het tempo er volledig naast zit. Maar nog in de meeste gevallen kijk ik op mijn klok wanneer de regisseur niet kan knippen.
Een lesuur in de middelbare school duurt vijftig minuten. Dat heeft te maken met de aandachtsspanne van de adolescenten in die les. Mispak je niet, die spanne reikt bij volwassenen niet veel verder. Een publiek gedurende uren geboeid houden, lijkt mij een mythe. Bij theaterprojecten met recordduurtijden, zoals die van Jan Fabre, doen veel mensen in het publiek ook regelmatig een dutje.
Begrijp me niet verkeerd, ik voer geen pleidooi om voorstellingen altijd onder die vijftig minuten te houden, wel om kritisch na te denken over wat je wil meegeven en wat je aan je voorbij laat gaan. Moet een voorstelling echt een uur en vijftig minuten duren? Enkel als elke minuut ook echt noodzakelijk is voor het stuk. Eindeloze monologen die dezelfde boodschap blijven herhalen, kunnen gerust een stukje korter. Een extra scène om acteur X toch nog wat meer lijnen tekst te gunnen, is zelden een meerwaarde voor het geheel. Dus, lieve regisseurs, schrap scènes als ze de boel alleen maar vertragen. Sommige ‘heilige huisjes’ mogen wat mij betreft hun heilige status gerust van zich afschudden. Knip in het stuk als dat het eindresultaat boeiender maakt. Laat me op het puntje van mijn stoel zitten, ik zit er zo graag.
"Laat me op het puntje van mijn stoel zitten, ik zit er zo graag."
Oh, en alstublieft, laat die verdraaide pauzes achterwege. Ik ken niemand die in de cinema “Eureka!” juicht wanneer ze abrupt uit de film worden gesleurd door de boodschap “15 minuten pauze”. (Tenzij je met een volle blaas zit die dringend geledigd moet worden.) Het zaallicht dat plots aangaat terwijl de spanningsboog van het theaterstuk nog op volle toeren draait, heeft vaak hetzelfde effect. Je wordt als publiek helemaal uit het verhaal getrokken. Speel het stuk liever in één trek door. Laat mij me wentelen in het verhaal, ik wentel er zo graag.
