Wees zeker van je stuk
Waarmee moet je zoal rekening houden wanneer je met toneeltekst aan de slag gaat?
Hier de algemene principes.
Voor elke openbare opvoering van een toneelstuk moet eerst toestemming worden gevraagd en moeten verplicht auteursrechten worden betaald.
Auteursrechten zijn bedoeld om de makers van theaterteksten te beschermen: in eerste instantie schrijvers, maar ook bewerkers en vertalers. Vaak dragen zij de exploitatie van het auteursrecht over aan anderen, bv. een uitgeverij, een bureau voor auteursrechten of aan erfgenamen.
Tot 70 jaar na de dood van een schrijver, bewerker of vertaler moeten auteursrechten worden betaald. Wanneer een maker (schrijver, componist …) langer dan 70 jaar dood is, behoort zijn/haar werk tot het publieke domein en is het vrij van auteursrechten.
Maar opgelet: wanneer je je baseert op een vertaling of bewerking van het oorspronkelijke werk, moet je ook rekening houden met de rechten van de bewerker of vertaler. In dat geval is de tekst dus toch niet helemaal rechtenvrij.
Als je zelf een toneelstuk wil vertalen of bewerken heb je toestemming nodig wanneer de schrijver minder dan 70 jaar dood is. Ook als je een bewerking of vertaling maakt van een reeds eerder bewerkt of vertaald stuk, heb je toestemming nodig van de bewerker of vertaler.
Als toneelgezelschap of als individuele theatermaker is het aan jou om zelf te melden dat je een bepaald toneelstuk wil opvoeren, bewerken of vertalen. Doe je dit niet, dan riskeer je een boete of kan het zijn dat de rechthebbende de voorstelling tegenhoudt.
Soms kan het gebeuren dat je het opvoeringsrecht niet krijgt, omdat een professioneel gezelschap tijdelijk exclusief het stuk kan spelen. Het is dus belangrijk om je tijdig te informeren. Je begint beter niet te repeteren vooraleer je weet dat je de toestemming hebt om een bepaalde tekst te spelen.
De kosten van auteursrechten verschillen naargelang de duur van het stuk en de bezoekerscapaciteit van de locatie waar wordt gespeeld.
Voor het gebruik van bestaande muziek moet een theatergroep muziekauteursrecht betalen, tenzij de componist langer dan 70 jaar dood is. Deze rechten worden geregeld via SABAM.
Meer uitgebreide informatie over auteursrecht en aanverwante vind je in deze
