Waar ben je naar op zoek?

Theatervrijwilligers zijn uitzonderlijk loyale vrijwilligers

maandag 08 mei 2023
Amaranta Kunst en Geest Weserlo c Johan Wynants
© Johan Wynants

Eind vorig jaar werkte OPENDOEK mee aan een grootschalig onderzoek naar vrijwilligerswerk in België, de DOE-meter. Ondertussen konden we de resultaten inkijken.

Wat ons het meest opviel? Dat theatervrijwilligers (vrijwilligers bij een theatergezelschap of -organisatie) opvallend loyale vrijwilligers zijn. Enkele cijfers uit het onderzoek die dat onderschrijven:

  • 9 op de 10 vrijwilligers in België (over alle sectoren heen) geven aan dat het (zeer) waarschijnlijk is dat ze hun engagement het komende jaar zullen verderzetten. Theatervrijwilligers doen daar nog een schepje bovenop, in onze geliefde sector halen we 96% (dat is dus bijna iedereen!).
  • Ook het ‘wij-gevoel’ is onder theatervrijwilligers hoger dan het nationale gemiddelde. 88% van de theatervrijwilligers spreekt over ‘wij’ in plaats van ‘zij’ als ze het hebben over hun vrijwilligerswerk (vb. ‘Wij werken aan een stuk van Shakespeare’ ipv ‘Toneel X werkt aan een stuk van Shakespeare’), dit tegenover 69% over alle sectoren heen.
  • 92% van de theatervrijwilligers geeft aan dat ze lang verbonden blijven aan dezelfde organisatie (tegenover 80% nationaal).
  • 57% van de theatervrijwilligers is al meer dan 10 jaar actief als vrijwilliger (het nationale gemiddelde over alle soorten vrijwilligerswerk heen bedraagt slechts half zo veel met 27%)

We zijn als theatervrijwilligers dus best loyaal, en daar mogen we trots op zijn. Dat is natuurlijk niet het enige dat we uit het onderzoek hebben geleerd. De belangrijkste motivator om aan vrijwilligerswerk te doen voor theaterliefhebbers is de interesse in de activiteit. Dat is geen grote verrassing, dat theatervrijwilligers een passie hebben voor theater wisten wij al langer. Al heeft die passie ook een keerzijde.

Theatervrijwilligers en tijdsbesteding

Bijna 60% van de theatervrijwilligers doet minstens één keer per week aan vrijwilligerswerk, terwijl het nationale gemiddelde slechts 44% bedraagt. Het hoeft dan ook niet te verbazen dat “vrijwilligerswerk combineren met je beroeps- en familieleven” als grootste moeilijkheid uit het onderzoek komt. Ook op de tweede en derde plaats van moeilijkheden staan zaken die te maken hebben met tijdsbesteding. 34% van de theatervrijwilligers vindt het moeilijk om de tijd te beperken die ze aan hun vrijwilligerswerk spenderen. 27% vindt dan weer dat ze niet genoeg tijd aan hun vrijwilligerswerk kunnen spenderen.

Theatervrijwilligers en hun organisatie

Het onderzoek polste ook naar goeie eigenschappen en verbeterpunten van organisaties, wat zijn redenen om actief te blijven (of net niet) bij een organisatie?

Belangrijkste eigenschappen om actief te blijven als vrijwilliger

  1. Plezier (91% van de theatervrijwilligers vindt dit belangrijk)
  2. Toegankelijkheid (86%)
  3. Goed georganiseerd (86%)
  4. Legitimiteit (84%)
  5. Interessante ervaringen (79%)

Het minst belangrijk voor theatervrijwilligers is een financiële vergoeding (slechts 7% vindt dit belangrijk). Meer nog, in een andere vraag geeft 36% van de vrijwilligers aan geen enkele vergoeding te krijgen voor hun vrijwilligerswerk (ook geen terugbetaling van kosten of vergoede verplaatsingen). Van die 36% geeft niemand aan te stoppen met hun vrijwilligerswerk als er in de toekomst geen vergoeding zou komen. De meesten zeggen zelfs expliciet geen vergoeding te willen in de toekomst.

Wat zijn, volgens actieve vrijwilligers, verbeterpunten voor hun organisaties:

  1. Nood aan meer middelen voor de organisatie (40% geeft dit aan als verbeterpunt)
  2. Betere communicatie (34%)
  3. Betere planning en visie voor de toekomst (33%)
  4. Minder verzet tegen verandering vanwege sommige vrijwilligers (30%)
  5. Een betere organisatie, meer structuur (minder chaos) (28%)

Bij de nood aan meer middelen moeten we wel een extra opmerking maken. Wanneer in de bevraging gepolst wordt naar de financiële situatie van de organisatie geeft 88% van de theatervrijwilligers aan dat die goed of zelf heel goed is. “Meer middelen” zal dus vooral op niet-financiële middelen slaan zoals repetitie- of speelruimte.

Profiel van de theatervrijwilligers

Onder de theatervrijwilligers zijn mannen en vrouwen ongeveer gelijk verdeeld. (NVDR: het aantal mensen dat ‘andere’ opgaf bedraagt minder dan 1%.)

De verdeling op vlak van leeftijd is minder evenredig. 41% van de theatervrijwilligers is 65 jaar of ouder. Dit aandeel ligt aanzienlijk hoger dan het Belgische gemiddelde over alle vormen van vrijwilligerswerk heen (18%). 46% van de theatervrijwilligers is tussen 35 en 65 jaar oud. Slechts 13% is jonger dan 35. (Nationaal bedraagt dit 28%)

Meer dan de helft (61%) van de theatervrijwilligers doet in meerdere organisaties vrijwilligerswerk. 30% van de theatervrijwilligers doet zelfs bij minstens drie organisaties vrijwilligerswerk.

Wistjedatje

We sluiten dit artikel af met een leuk weetje. Via een formule van de onderzoekers was het mogelijk om de ‘maatschappelijke baten’ van theatervrijwilligers in kaart te brengen. Het werk van een theatervrijwilliger levert gemiddeld een waarde van € 200 per week voor de maatschappij op (per jaar is dit een waarde van meer dan € 10.000)!

Meer nieuws

Infographic DITDOETMEWAT

44% van de Vlamingen doet aan amateurkunsten

Onderzoek 12.10.2020
Lees meer
Adobe Stock 95665646

Tips & Tricks voor het nieuwe theaterseizoen

Inspiratie 25.08.2023
Lees meer
Subsidies geld

Bevraging subsidies voor theatergezelschappen in de vrije tijd

Onderzoek 27.07.2023
Lees meer

Ontvang alle info en updates over de theaterwereld via onze nieuwsbrief!