Het pleidooi

In Het Pleidooi bezingt een redacteur van OPENDOEK-magazine een theatertekst die volgens hem of haar dringend vanonder het stof gehaald mag worden. Gilles Torfs bepleit ‘Achiel De Baere’ van Eric De Volder (1946-2010).

ACHIEL DE BAERE, HET GA JE GOED.

Catharsis, dit woord deed me vroeger denken aan een slecht smakende vis. Een lenteavond in kunstencentrum Nona te Mechelen bracht daar verandering in. Ik woonde de hernomen voorstelling 'Achter 't Eten' van Het Kip bij. Grotesk en zingend omklemde ze mijn hart en liet het niet meer los. Ik wankelde naar buiten, na enkele dagen liep ik weer in rechte pas.

Deze herneming met Ineke Nijssen en Marijke Pinoy was adembenemend. De geest van auteur en regisseur Eric De Volder was voelbaar in de zaal. Met grote empathie liet hij hun tragedie ontvouwen. Als je door zijn teksten grasduint, voel je dit thema telkens onder zijn woorden terugkomen. Hij wist perfect om het grote lijden van de kleine mens in poëzie om te zetten.

ACHIEL, EEN MAN ALS EEN ANDER

Zo'n kleine man was ook Achiel De Baere. Een ander meesterwerk uit de pen van Eric De Volder. Ongeneeslijk ziek, snakkend naar liefde en hopende dat zijn eeuwige liefde Rachel nog eens aan zijn fluit kwam trekken. Dan kon hij weer verder tot zijn verlangen naar Rachel weer bovendreef. Achiel De Baere ken ik enkel uit het script. Eric De Volder leerde hem kennen uit zijn dagboeken. Daarin schreef Achiel elke dag kort zijn gemoed met als rode draad Rachel. Was ze  langs gekomen, dan was het een goede dag. Anders niet. Achiel heette in het echte leven Achilles D, geboren in 1912 in Oostakker. Toen Eric De Volder in 1988 aan zijn creatie begon, was hij reeds overleden. Rachel leefde toen echter nog. Hij is haar gaan bezoeken om over de dagboeken te praten. Na het gesprek gaf zij haar zegen om een theaterstuk van de dagboeken te maken.

Je merkt al dat mijn pleidooi twee kanten uit gaat. Enerzijds voor de herneming van Achiel De Baere, zodat hij onsterfelijk mag worden op de theatervloer. Het stuk barst van de poëzie. De tekst zingt in ritmiek. De personages botsen en klotsen tegen elkaar. Allen eenzaam, allen op zoek naar liefde en betekenis. Groots in hun eenvoud. Met de proloog, een aaneenschakeling van dagboekfragmenten, kan een regisseur vele kanten uit. Alles wordt reeds gezegd, dus hoe ga je de spanning behouden? Wat als je het stuk een moderne update geeft? Is Achiel nog een gepassioneerd duivenmelker? Of gaat zijn leven mee met de ups en downs van de bitcoin koers? Of kweekt hij exotische vogels? Eric De Volders dialogen vloeien in elkaar over, hoewel de locatie verandert. Hoe ga je dit aanpakken? In dit scenario zie je Gents dialect opduiken, aan het theatergezelschap dus de uitdaging om er een lokale vertolking van te maken. Kortom, dit stuk biedt vele creatieve uitdagingen waar schoonheid kan uit voortvloeien.

DE MAGIE VAN DE VOLDER

Anderzijds is dit ook een pleidooi voor het gehele oeuvre van Eric De Volder. In het theatraal laboratorium op zijn zolder creëerde hij samen met zijn spelers magie. Zijn doorgedreven improvisatiemethode en karakterontwikkeling zorgde voor universele thema's en archetypes op de scene. Eric De Volder is plots en te vroeg overleden, wat rest ons theatergekken dan om zijn geest terug tot leven te wekken?

Zelf heb ik me er nog nooit aan gewaagd. Rondom mij zie ik zijn werk met mondjesmaat verschijnen. Theater Krakeel waagde zich al aan Nachtelijk Symposium en trok ermee naar het Landjuweelfestival. Eric De Volder heeft wellicht met pretoogjes toegekeken. Ergens van hoog en ver daarboven, groetend naar die kleine spelers op het grote podium. En Achiel, die noteerde in zijn dagboek: "Dinsdag 9 januari. Niet bij Rachel geweest. Op deze dag een nieuwjaarskaart gekregen.”

GILLES TORFS