.
“Door speels en zorgzaam contact slagen contactclowns erin om diep verzonken of ogenschijnlijk moeilijk bereikbare mensen toch te prikkelen en te laten openbloeien.”
De therapeutische kracht van theatertechnieken
Ik herinner mij nog het heuglijke moment als kind waarop overal aan bomen en verkeerspalen kleurrijke affiches opdoken. De aankondiging dat het circus weer in de buurt was. Namen als Pipo, Barones of Wiener deden altijd een beetje dromen naar exotische plekken met vreemde gevaarlijke dieren, adembenemende stunts van acrobaten hoog in de nok van de tent en niet te vergeten de grappen en grollen van de clowns. Bovendien ging een trip naar het circus ook altijd gepaard met het vooruitzicht naar lekkers, zoals het toen nog niet zo alledaagse popcorn, een suikerspin of mijn favoriete geglazuurde appel (ook wel liefdesappel genoemd zoals ik bij het schrijven van dit artikel ontdekte). Wat was er meer nodig om de pretlichtjes in de ogen te ontsteken?
Misschien is het de herinnering aan een vroeger circusbezoek of een ander feestelijk moment, maar ik herken dezelfde pretlichtjes wanneer ik de mensen van Demiclowns VZW aan het werk zie. Voorlopig zijn ze nog wat onbekender dan de Cliniclowns, maar hun aanpak is voor een groot deel hetzelfde. Ze vertrekken vanuit de grondhouding van de clown om op een subtiele en respectvolle manier therapeutische zorg en entertainment te bieden aan mensen met dementie. De oprichters, clownsduo Stoetel (Lara Debeuf) en Fizzie Lizzie (Lore Dhaenens), omschrijven het zelf zo mooi als ‘de creatie van een fantasiewereld waarin de persoon met dementie rollen kan aannemen die verloren zijn gegaan’. Personen met dementie worden te vaak gereduceerd tot hun ziekte. Op die manier verliezen ze veel andere rollen: de moeder- of vaderrol, de rol van werknemer, de rol van geliefde… Demiclowns VZW wil vanuit een dramatherapeutische insteek de psychische pijn verzachten die gepaard gaat met identiteitsverlies. De cliënt herwint identiteit: “Moeder wordt weer even wie ze was”. Contactclowns Talking Stick trachten op eenzelfde manier vreugdemomenten te creëren voor mensen in kwetsbare situaties in woonzorgcentra en medisch pedagogische centra. In een speels en zorgzaam contact ervaren de contactclowns hoe ogenschijnlijk diep verzonken of moeilijk bereikbare mensen kunnen openbloeien. Info over beide organisaties vind je op www.demiclowns.be en www.contactclowns.be
Dramatherapeuten maken gebruik van dramatische middelen en technieken zoals improvisaties en rollenspelen om verschillende doeleinden, zoals het bevorderen van persoonlijke groei, te bereiken. Zo wordt het telkens weer even feest.
Mijn gelukzalige herinnering aan het circus is jammer genoeg niet voor elk kind weggelegd. Niet iedereen krijgt de kans om de acrobaten en clowns aan het werk te zien of de geglazuurde appel te eten. Zo droomt elk kind wel over wat hij of zij later wil worden,welk beroep ze later willen uitoefenen. Inspiratie halen ze uit boeken en films maar ook uit hun directe omgeving: wat papa doet, wat mama doet, wat een leuke oom of de moeder van hun beste vriend doet. Maar niet alle kinderen worden thuis voldoende geïnspireerd over hun toekomst. Gelukkig kunnen zij terecht bij organisaties zoals het ToekomstATELIERdelAvenir (TADA) in Brussel. TADA is een weekendschool waar kinderen uit kansarme wijken praktijkles over beroepen krijgen. Elke zaterdag maken gemotiveerde professionals tijd vrij om kinderen op een plezante manier te laten proeven van specifieke beroepen zoals IT, verpleegkunde, architectuur, politiewerk … Er worden ook doe-ateliers georganiseerd rond podiumkunsten. Via onder andere improvisatietechnieken leren ze werken rond basisemoties, boosten ze hun zelfvertrouwen en staan ze sterker in hun schoenen.
Op die manier draagt TADA bij tot geëngageerde jongeren die nieuwsgierig en met een verruimde blik op zichzelf en de maatschappij de toekomst tegemoet gaan. TADA is altijd op zoek naar gastdocenten, dus als je een hartverwarmende activiteit zoekt om een beetje van je tijd op zaterdag te spenderen, dan ben je bij hen aan het juiste adres. Neem het van mij persoonlijk aan dat het zeker de moeite loont!
Het klassieke circus heeft misschien wat van haar glans verloren, maar met onze podiumkunsten bieden we meer dan voldoende alternatieven om feestmomenten te creëren. Ik kijk alvast naar mijn agenda voor 2022 en ga nu op zoek naar een liefdesappel!
Frank Wertelaers
.
“Via onder andere improvisatietechnieken leren kansarme jongeren werken rond basisemoties, boosten ze hun zelfvertrouwen en staan ze sterker in hun schoenen.”