Voor- en tegenstemmen over audities

Te veel potjes, te weinig deksels?

Audities: ze lijken dé missing link tussen de acteur en diens droomrol, maar niet iedereen in het amateurcircuit toont zich even enthousiast. “Is het niet belangrijker om in een groep te passen dan in een rol?”

De auditie mag dan wel ingeburgerd zijn in het theater, volgens sommigen is het amateurtheater ze liever kwijt dan rijk. Aanleiding van dit stuk is een Facebook-discussie in de groep ‘Amateurtoneel in Vlaanderen’. Christiaan Renaat Bosman gooide de knuppel in het hoenderhok. Verenigingen die audities houden terwijl alle amateurgroepen spelers tekort komen, is als broedermoord plegen, stelde hij. “Vind je de nodige spelers niet? Doe een eerlijke oproep.”

Bosmans mening weekte een aantal reacties los, maar werpt ook interessante vragen op. Zijn audities echt noodzakelijk binnen het amateurtheater? Zijn groepen die ze niet houden sympathieker?

GEZELLIGHEID BOVEN COMPETITIE

Een auditie blijft natuurlijk een proefoptreden en zoiets doet sterk aan een sollicitatie denken. De acteur wordt op korte tijd beoordeeld op zijn kunnen, zijn wezen en zijn uiterlijk – en wordt daarna weerhouden of wandelen gestuurd. Is die concurrentie wenselijk in het amateurtheater, dat toch ook om plezier draait? 

Bosman zelf vindt audities compleet overbodig. Volgens hem kun je zelf wel inschatten wie in welke rol past als je die groep al eens eerder geregisseerd hebt. Vaak is de persoonlijkheid belangrijker dan het effectieve kunnen, omdat dat laatste gestuurd kan worden. “De manier waarop je de zaal binnenwandelt verklapt veel over je persoonlijkheid en wat voor rollen je kan vertolken”, zegt Bosman. “Via audities zal een groep misschien wel acteurs vinden om in een bepaalde rol te passen, maar daarom nog niet in de groep, en laat het amateurtheater nu daarover gaan.”

Hij ziet ook een ander risico: een amateurgroep zou zichzelf kunnen overschatten en steeds moeilijkere stukken kiezen, vanuit het idee dat ze wel de beste acteurs plukt uit de audities. En moet amateurtheater niet vooral gezellig en ontspannend blijven? “Laat mensen die niet veel ervaring hebben, maar wel veel goesting, kleinere rolletjes spelen. Ik schrijf vaak zulke rolletjes bij een bestaande tekst om toch maar iedereen een ervaring te kunnen geven.”

EERLIJKE KANS

Bosmans opmerkingen verdienen aandacht, al zullen de meningen in het amateurlandschap  verdeeld blijven. Vele groepen, zeker in het musicalgenre, zweren trouw aan hun audities. Logisch, want de regisseur krijgt alle keuzevrijheid, wat een grotere garantie geeft op een geslaagde cast en de acteur een eerlijke kans om zijn kunnen te tonen.

Laure Lanoo acteert al jaren bij een amateurtheatergroep waar audities niet gebruikelijk zijn. De rollen die haar toegewezen worden variëren van ‘de knappe, soms bitchy, vriendin van’ tot ‘de bloedmooie vrouw van’. Omdat zij graag haar kunnen zou bewijzen in andere rollen, waardeert Lanoo net audities. “Eigenlijk vind ik audities heel fijn om te doen, het is een beetje zoals solliciteren”, vertelt ze. En dienen sollicitaties niet net om iedereen een eerlijke kans te geven? Al erkent Lanoo wel dat  een eerste indruk vaak niet accuraat genoeg is. “Voer daarom audities met verschillende fases in, die lijken mij het beste scenario.”

ELISE BURM EN GILLES MICHIELS